Giảm cân an toàn - Giảm cân khôn ngoan!

Theo thống kê, hiện nay trên thế giới có hơn 2 tỉ người bị thừa cân, béo phì và con số này ở Việt Nam là 25 triệu người. Số tiền phải tiêu tốn cho việc phòng chống thừa cân, béo phì trên thế giới và ở Việt Nam lần lượt đã lên tới 16.000 tỉ USD và 50 tỉ USD!

Thừa cân và béo phì ngày càng trở nên một gánh nặng không chỉ cho mỗi cá nhân, mỗi gia đình mà còn cho toàn xã hội vì những tác hại ghê gớm của nó gây ra cho sức khỏe của con người cũng như những tốn kém mà tất cả phải bỏ ra để đối phó với những điều này. Khoa học đã có nhiều bằng chứng cho thấy thừa cân, béo phì sẽ dẫn đến bệnh tiểu đường, cao huyết áp, đột quỵ và thậm chí là 18 loại bệnh ung thư.

Do đó, từ trước đến nay giới chuyên môn trên toàn thế giới luôn tìm mọi giải pháp để điều trị thừa cân, béo phì hay nói nôm na là để giảm cân, nhưng dường như vẫn chưa đủ hiệu quả bởi các con số thống kê vừa nêu bên trên đã chưa được giảm đi mà còn có xu hướng tăng thêm. Có lẽ vì việc giảm cân tùy thuộc rất nhiều vào người giảm cân: phải tự có ý thức bảo vệ sức khỏe, thẩm mỹ của cá nhân mình từ đó xác định được những động lực đúng đắn và mạnh mẽ để mình giảm cân, chưa hết, người giảm cân còn phải có kiến thức đủ để chọn lựa đúng cho mình phương pháp giảm cân phù hợp nhất, cả về hiệu quả giảm cân, khả năng giữ cân sau đó, cũng như tính an toàn và chi phí kinh tế.

Các phương pháp giảm cân đang được áp dụng phổ biến trên thế giới gồm có:

1. Thể dục:

- Tập thể dục không chỉ giúp đốt năng lượng dư thừa mà còn giúp gia tăng các hoạt động chuyển hóa trong cơ thể, vì thế sẽ giúp đốt mỡ để giảm cân và mang lại nhiều lợi ích khác cho sức khỏe như phòng chống các bệnh tiểu đường, tim mạch, mỡ máu cao.

- Loại hình thể dục có tác dụng giúp giảm cân là Cardio, gồm các môn vận động toàn thân phổ biến như là aerobic, đi bộ, chạy bộ, đạp xe, bơi lội, nhảy dây…

- Đã có nghiên cứu cho thấy nếu chỉ tập thể dục không thôi thì số cân nặng giảm được sau 10 tháng chỉ giao động từ 4 – 6% cân nặng ban đầu. Do đó muốn giảm cân được nhiều hơn thì phải kết hợp với các phương pháp ăn uống tiết chế.

2. Ăn uống:

- Có rất nhiều phương pháp ăn uống tiết chế để giảm cân, thường được gọi là ăn kiêng, dựa trên nguyên lý năng lượng ăn uống vào (energy intake) phải thấp hơn năng lượng tiêu hao (energy expenditure) từ đó người ta tính toán ra số calo của khẩu phần ăn phù hợp cho từng người mỗi ngày để giảm cân (căn cứ vào thể trạng, mức độ lao động, tình trạng sinh lý… của từng cá nhân). Lý thuyết đơn giản như vậy, nhưng việc ăn uống theo calo trên thực tế chỉ có thể thực hiện được trong các cơ sở y tế (bệnh viện, phòng khám…) vì có sẵn các đội ngũ Bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng tính toán, trang thiết bị cân đo và việc tuân thủ của bệnh nhân gần như là tuyệt đối; còn khi để người dân trong cộng đồng tự áp dụng tại nhà mình thì quá khó, nếu không muốn nói là bất khả thi! Làm sao người dân có thể biết hay nhớ được số calo của đa dạng các loại thức ăn hàng ngày của mình? 1 tô hủ tíu bao nhiêu calo? 1 ổ bánh mì thịt bao nhiêu calo? Hay 1 ly cà phê bao nhiêu calo?...

- Có lẽ vì vậy mà gần đây, năm 2016, một số Bác sĩ Mỹ đã đưa ra phương pháp giảm cân mới với tên gọi là Thinsulin (chương trình DrThin) dựa trên nguyên lý khoa học “Insulin tăng gây tích trữ mỡ, insulin giảm sẽ đốt mỡ” từ đó phân nhóm thức ăn theo khả năng làm tăng Insulin nhiều hay ít hay không làm tăng và hình tượng hóa các nhóm thức ăn bằng hình ảnh đèn giao thông Đỏ, Vàng, Xanh để ai ai cũng có thể hình dung và tự ăn đúng để giảm được cân chứ không cần đong, đếm calo như những phương pháp ăn kiêng trước đây (Đèn đỏ là không ăn, đèn Vàng là ăn ít và đèn Xanh là ăn thoải mái, ăn theo nhu cầu).

3. Dùng thuốc:

- Phải nói ngay rằng, thuốc giảm cân chỉ nên được sử dụng để hỗ trợ thêm cho 2 phương pháp giảm cân nêu trên là tập thể dục và ăn kiêng, chứ không thể thay thế chúng.

- Các Bác sĩ chỉ có thể ra toa các loại thuốc giảm cân nếu người giảm cân thất bại với việc tập thể dục và ăn kiêng, đồng thời có BMI > 30 hay BMI >27 có kèm theo các bệnh mạn tính như cao huyết áp, tiểu đường.

- Đặc biệt, luôn nhớ thuốc giảm cân không phải ai muốn uống cũng được, nhất là người có thai, mong muốn có thai hay đang cho con bú thì tuyệt đối không được dùng thuốc giảm cân. Dùng thuốc giảm cân có thể có một số tác dụng phụ không mong muốn như buồn nôn, nôn, nhức đầu, chóng mặt, khô miệng, chán ăn..., cá biệt có trường hợp suy gan, suy thận và tử vong.

- Nếu sau 3 tháng uống thuốc giảm cân mà cân nặng không giảm được 5% thì Bác sĩ sẽ cân nhắc cho ngưng để áp dụng phương pháp khác.

- Sau khi ngưng uống thuốc giảm cân thì cân nặng thường bị tăng ngay trở lại.

4. Phẫu thuật:

- Phẫu thuật để giảm cân là dựa vào nguyên tắc hạn chế thức ăn vào dạ dày và hạn chế sự hấp thu dưỡng chất tại ruột non, hay phối hợp cả hai cách này.

- Một số phương pháp phẫu thuật được áp dụng để giảm cân như nối tắt dạ dày (Gastric bypass), thắt dạ dày (Adjustable gastric band), nối tắt dạ dày – ruột non (Biliopancreatic Diversion with Duodenal Switch – BPD/DS)…

- Mặc dù ngày nay những rủi ro của các phương pháp phẫu thuật này đã được giảm thiểu bằng kỹ thuật phẫu thuật nội soi tiên tiến nhưng nói chung phẫu thuật là phương pháp giảm cân gây xâm phạm và có nhiều rủi ro hơn các phương pháp giảm cân khác.

5. Hút mỡ:

- Hút mỡ (liposuccion) là một phương pháp phẫu thuật thẩm mỹ xâm lấn tối thiểu giúp loại bỏ mỡ dư thừa ra khỏi cơ thể, thường là ở đùi, bụng, mạn mỡ hai bên bụng, cánh tay, lưng, hông, mông, ngực, mặt…sau khi áp dụng phương pháp giảm cân và tập thể dụng không hiệu quả, chứ không phải thay thế cho 2 phương pháp này.

- Hiệu quả giảm mỡ thấy liền nhưng lại không thể kéo dài vì không giải quyết được nguyên nhân của thừa cân, béo phì khi không làm thay đổi được các thói quen, lối sống sai lầm trước đây dẫn đến hậu quả dư cân, béo phì.

- Ngoài ra, hút mỡ không giúp làm săn chắc vùng da nhão, chảy xệ, sần sùi…

Tóm lại, giảm cân cũng có "năm bảy đường" nên người muốn giảm cân cần phải thật thông minh cân nhắc cẩn trọng từ mọi góc độ để lựa chọn cho mình những phương pháp giảm cân phù hợp nhất và nên luôn nhớ đặt tiêu chí "AN TOÀN" lên hàng đầu - đó mới là giảm cân khôn ngoan!